Gatunek muzyczny to jedna z podstawowych kategorii porządkujących świat muzyki. Odnosi się do zbioru utworów posiadających wspólne cechy stylistyczne, formalne i funkcjonalne, które pozwalają odróżnić je od innych rodzajów muzyki.
Do kryteriów wyróżniających gatunki należą m.in.:
- sposób wykonania (np. muzyka wokalna, instrumentalna, elektroniczna),
- charakter i funkcja (np. taneczna, sakralna, rozrywkowa, artystyczna),
- forma muzyczna (np. pieśń, symfonia, koncert, opera),
- tradycja i kontekst kulturowy (np. jazz, rock, hip-hop, muzyka ludowa).
Gatunek a styl i forma
Gatunek bywa mylony z pojęciami stylu i formy muzycznej. W rzeczywistości to trzy odrębne kategorie. Gatunek wyznacza „rodzaj utworu”, forma opisuje jego konstrukcję, a styl nadaje mu indywidualny wyraz i charakter.
Bogactwo gatunków muzycznych
Współczesna muzyka rozwija się w niezliczonej liczbie gatunków i podgatunków – od klasycznych symfonii i oper, przez bluesa, jazz, rock czy pop, aż po muzykę elektroniczną i eksperymentalną. Często gatunki mieszają się ze sobą, tworząc nowe, hybrydowe odmiany, co sprawia, że muzyka jest niezwykle dynamiczną i różnorodną dziedziną sztuki.
